Tirana International Film Festival

The seventh edition of the Tirana International Film Festival is on the eve of its closing night, tomorrow night, December 6, 2009. The Sunday evening award ceremony will be followed by a gala celebration in the National Theatre where most of the ten day festival took place.

This was the first year that TIFF expanded into a features competition after its previous six editions which were mostly shorts and special programs. The competing shorts and features that fill the day-long programs have been featured in numerous festivals including Sundance, Berlin, Cannes and Locarno.

The festival opened with an out of competition showing of Serb director Goran Paskaljevic’s ‘Honeymoons’, the first Albanian-Serbian co-production and co-written by festival programmer Genc Permeti and produced by festival director Ilir Butka.

A packed hall on Friday night watched Filippos Tsitos comedy of a man discovering his Albanian roots, ‘Plato’s Academy’ which is sure to be a top contender for the grand prize. The film was attended by the Greek director as well as one of the Albanian stars Anastas Kozdine who received a thunderous ovation in the theater after the films introduction.

The festival was also marked with half a dozen special screenings and programs including a tribute to Albanian film pioneer Viktor Gjika, a collection of Chinese propaganda films and several rare prints of international classics from the vaults of the Albanian State Film Archive.

Sunday’s closing awards will also feature a lifetime achievement award given to Greek master filmmaker Theo Angelopoulous, who will be visiting Albania the subject of many of his acclaimed motion pictures. During the nine days, three of his classic films were featured in special screening in Tirana’s Sheraton Hotel, the location of many of the special programs.
Among the attendees of Sunday nights closing will be a number of visiting foreign artists and filmmakers to Albania among the German experimental filmmaker Sylvia Schedelbauer, American indie producer Paul Mezey along with deciding jurors Josh Marston (Maria Full of Grace), American character Richard Edson and British experimental legend Ben Rivers.

………………………………………

The closing night of Tirana, Albania’s seventh international film festival wrapped last Sunday with a gala awards show in the capital city’s national theater.
The ten-day event was the first festival in which the categories grew from the previous shorts only competition into features and extended special programs.
Thirteen countries competed for the top prize including fiction and documentary films from the United States (Cold Souls, Mock Up On Mu) as well as Albania (East West East).
The winner for the best film was a split decision between Javier Rebollo’s Spanish San Sebastian winning ‘Woman Without A Piano’ and Filipos Tsitos’ Greek comedy ‘Plato’s Academy’.
‘Plato’s Academy’, deadpan tale of three Athens racists who train their dog to bark at Albanians then discover one of their own is Albanian himself, was an audience favorite when it screened the previous Friday.
Albanian actor Anastasis Kozdine collected the ‘Plato’s trophy and gave an emotional speech calling for the power of art and cinema to heal the centuries old wounds between Albania and neighboring Greece.
The Spanish ambassador collected the award for ‘Woman Without a Piano’ for director Javier Rebollo who had been in Albania earlier in the week to present the film along with Czech actor Jan Budar. Before leaving Albania, Rebollo announced his intention to return and begin developing a project in Tirana.
Award-winning Albanian director Gjergj Xhuvani (Slogans, Dear Enemy) walked onstage to collect the Best Director award for his comic end of the cold war tale ‘East West East’. Minutes later Xhuvani applauded the announcement that the entire ensemble cast of his film had won the best actor award. Earlier in the evening, Xhuvani had also presented a tribute to Albanian movie pioneer Viktor Gjika who had passed away in 2009.
The awards ceremony was capped with a lifetime achievement award given to Greek master Theo Angelopoulous who has shot several films dealing with Albanian themes (Ulysses Gaze, Eternity and a Day) that had screened in special programs in packed halls earlier in the week. Angelopoulous flew into Tirana from Athens especially for the occasion and received the honor and a special introduction from Albanian film veteran Piro Milkani (Sorrow of Mrs. Schneider).
Afterwards the public and winners mingled in an intimate celebration in the National Theatre courtyard along with jurors Josh Marston (Maria Full of Grace), British experimental filmmaker Ben Rivers and indie American actor Richard Edson.

Over 116 feature movies from 69 different countries all over the world have applied in this edition of TIFF.

In this edition 58 authors applied in the category of fiction, 54 in documentary and 4 in experimental.

Over 700 movies from 80 different countries of the world applied in this edition of TIFF.

Afghanistan, Albania, Argentina, Armenia, Australia, Austria, Belgium, Bosnia-Herzegovina, Bolivia, Brazil, Bulgaria, Canada, Chile, China,Colombia, Croatia, Cuba, Cyprus, Czech Republic, Denmark, Deutschland, Dominica, Ecuador, Egypt, England, Ethiopia, Finland, France, French Guiana, Georgia, Greece, Hungary, Iceland, India, Iran, Iraq, Ireland, Israel, Italy, Japan, Kosovo, Lebanon, Lithuania, Luxemburg, Macedonia, Malaysia, Malta, Netherlands, New Zealand, Niger, Norway, Pakistan, Philippines, Poland, Portugal, Romania, Russia, Saudi Arabia, Schweitzer , Scotland, Serbia, Singapore, Slovenia, South Africa, South Korea, Spain, Sweden, Sri Lanka, Syria, Taiwan, Thailand, Turkey, Ukraine, United Arab Emirates, USA, Venezuela, Wales

Picasa Web Albums – newsfestival

Picasa Web Albums – newsfestival

‘Honeymoons’ By Deborah Young

KIRK HONEYCUTT, DAVE MORGAN, ONLINE
FROM: DEBORAH YOUNG
DATE: Sept. 3, 2009
VENICE FILM FESTIVAL REVIEW – COMPETITION

Following in the wake of Goran Paskaljevic’s Serbian trilogy – “The Powder Keg”, “Midwinter Night’s Dream” and “The Optimists” — “Honeymoons” addresses the Balkan youth drain, in a tale about two young couples, one Serbian and one Albanian, who leave their countries to seek greener pastures in Europe. The story is familiar but it is told with masterful skill that involves the audience deeply in the social and family context of the would-be emigrès. The film has the distinction of being the first Serbian-Albanian coproduction and offers a rare glimpse into today’s Albania, which has only recently begun to emerge on the international film scene.

Audiences who already appreciate the director’s subtle cinematic storytelling will be surprised to find a new streak of Balkan humor in the Serbian part of the tale, not the cruel ironies of “The Optimists” but comedy of a more traditional, open-hearted kind, where grotesquely real characters get smashed at a jolly wedding presided over by actor Lazar Ristovski. Albanian co-scripter Genc Permeti, instead, contrasts the wildly different life-styles of backwoods and city folk in a country rocketing out of the worst form of Communism and into a trashy West.

The stories of the two young couples run parallel throughout the film. On a remote mountain somewhere in Albania, a mother weeps for her son, who has been missing since trying to cross over into Italy years before on a rubber raft. His fiancée Maylinda (Nirela Naska), poised between tradition and the modern world, is courted by the missing boy’s brother Nik (Jozef Shiroka). But their marriage is impossible under the circumstances and, as a last resort, Nik procures Italian visas for the two of them. While attending a cousin’s wedding in Tirana, they sneak away and elope.

If the Albanian story is dramatic, the Serbian tale is more relaxed. Belgrade-dwellers Vera (Jelena Trkulja) and her cellist husband Marko (Nebojsa Milovanovic) visit Vera’s hometown for a cousin’s wedding. Vera’s father (Petar Bozovic) and uncle (Ristovski) are on different political wavelengths and have been feuding for years. The uncle’s party is the swaggering winner, the father’s the bitter loser, and the wedding brings tension to a head.

Paskaljevic is a master of framing and long takes, in which one emotion follows another like waves in the same shot. The weddings expertly blend humor and drama, close-ups and group photos, hope for reconciliation and its negation. The last part of the film turns genuinely frightening as it details, in a more predictable narrative framework, Vera and Marko’s train journey to Hungary and Nik and Maylinda’s sea voyage to Italy. The fact that the two couples never meet is immaterial, since viewers will have no trouble paralleling their stories, but it does short-circuit the expected emotional pay-off in a subtle, open-ended finale.

Bottom line: masterful storytelling in the first coprod between Serbia and Albania

Venue: Venice Film Festival, Venice Days, Sept. 3, 2009.

Production company: Nova Film, Beograd Film, Ska-ndal
Cast: Nebojsa Milovanovic, Jelena Trkulja, Jozef Shiroka, Mirela Naska, Bujar Lako, Ylika Mujo, Lazar Ristovski, Petar Bozovic, Danica Ristoviski, Fabrizio Buompastore, Domenico Mongeli, Aron Balazs
Director: Goran Paskaljevic
Screenwriters: Goran Paskaljevic, Genc Permeti
Producers: Goran Paskaljevic, Ilir Butka, Nikola Djivanovic
Director of photography: Milan Spasic
Production designer: Zeljko Antovic, Durim Neziri
Costumes: Lana Pavlovic, Durim Neziri
Editor: Petar Putnikovic
Sales Agent: Nova Films, Paris
95 minutes.

Njeriu, Struktura, Zhurma dheHeshtja: Reflektime Rreth Ekspozitës së Marco Fantini-t dhe Ziso Kamberajt

Më 29 Prill u hap në Promenade Gallery të piktorit dhe galeristit vlonjat Artan Shabani ekspozita “Exquisite Creatures” [Krijesa Delikate] e italianit Marco Fantini dhe shqiptarit Ziso Kamberaj, kuruar nga Pino Bonano i Universitetit të Klagenfurtit. Meqë nuk jam një kritik arti por një njeri i interesuar në teori sociale, dhe meqë jam nga ata që mendojnë që kërkimi i sublimes estetike nuk është domosdoshmërisht i pavaruar nga misioni social i artit, po hedh këto shënime për të treguar se si një art i mirë është pashmangshmërisht në funksion të njerëzimit edhe nga pikëpamja politike. Sidomos nga pikëpamja politike.

Sigurisht nëse me politikë nuk kuptojmë vetëm politika partiake apo shtetërore apo ndërkombëtare por edhe duelin e përjetshëm individ/strukturë që po tenton të shfaqet formalisht edhe mes bijve të shqipes që kanë jetuar përjetësisht mes këtij dueli por në injorancë të lumtur për ekzistencën e tij. Ja tani ku i gjejmë të dy këto koncepte tek rivalizojnë dhe harmonizojnë në një ekspozitë të vetme (e ç’ka të veçantë këtu: a nuk urrehen e duhen ata në të njëjtën mënyrë në çdo qelizë të shoqërisë njerëzore?)

Marco Fantini shikon Njeriun. Mes zhurmës, rrëmujës, një ambienti të ngjyrosur selektivisht (artistikisht), të qartë dhe të mjegullt, këtu dhe atje, të lumtur dhe të trishtë, të djeshëm dhe të sotëm, intensiv apo të shpenguar, në këmbë apo i ulur, serbes apo i turpshëm, gjendet Njeriu. Nuk mund t’i shpëtosh dot; ai zotëron mbi të gjithë ambientin përreth, edhe kur nuk është figura me e madhe në të. Duke sunduar botën e tij apo botën e telajos ku ndodhet, Njeriu i Marco Fantini-t në fakt sundon botën. Nuk ka arsye për t’u trembur, mund te mos jetë një diktator apo një gangster; mund të jetë thjesht një mjek, muzikant apo shkencëtar. Edhe ata kanë botëra për të sunduar: ne veçse përfitojmë kur ata e sundojnë mirë botën e tyre, ashtu siç përfitojmë nga Fantini që sundon mirë botën e tij.

Nuk jam i sigurt nëse vetë Fantini është i vetëdijshëm për vlerën filozofike përtej vlerës artistike në artin e tij. Mendoj se po ngaqë personalisht më mungon ndjenja e humorit kur flitet për çështje të tilla dhe nuk dua që gjërat të mbeten në duar të rastësisë. Në këtë rast, kemi mes nesh një relike të Iluminizmit të cilin e kemi keqinterpretuar deri në zhubrosje, por që tani është koha t’i kthehemi edhe një herë pasi postmodernizmi, ashtu si vrasësit masivë nëpër shkolla apo tregje të Amerikës, pasi “vrau” lart e poshtë kë i doli përpara, tani ia ka kthyer edhe vetes (ua lehtesoi këtë punë kundërshtarëve që, në fakt, nuk ia kishin ngenë as për ta vrarë). Ja se si gjethet (kanoçet e vjetra të monumentalizuara në artin instalativ) nuk na kanë lënë të shohim pyllin (Njeriun). Njohja fillon këtu dhe për të – edhe njohja e kanoçeve.

Ziso Kamberaj më surprizon me të anasjelltën (për herë të parë nuk po them “të kundërtën”). Atij i intereson Struktura. Kjo Strukturë për të është konteks ku ai vendos rraqet e bodrumit të shtëpisë. Në atë bodrum apo në cilindo nga ambjentet tona postsocialiste, këto rraqe do të ishin kujtesa ose të një trashëgimie kulturore otomane të shoqërisë tonë, ose sendet e tejpërdorura në mjerimin material socialist. Konsumerizmi ynë bashkëkohor i lëshuar nga zinxhirët i ka zhvleftësuar ato tashmë nga ana praktike ndërsa stërpërdorimi i tyre nuk ka lënë më asnjë mesazh estetik që ato mund të transmetojnë. Fati i tyre është tashmë i përcaktuar: harresa dhe/ose shkatërrimi. Konteksti ynë i përditshëm është armiku i tyre fatal.

Këtu ndërhyn Kamberaj me një kontekst të ri, atë estetik. Duke i vendosur në disa plane të çuditshme monokromatike, autori i shndërron ato objekte të pavlera në thelbin e rrugëtimit të tij drejt sublimes absolute të cilën më pas ai na e transmeton tek ne përmes telajove të plotësuara jo vetëm me këto plane dhe sende mbi to por edhe të një morie detajesh teknike, estetike e artistike (hile te zanatit) për të plotësuar shfaqen (revelimin) e sublimes që ai dërgon tek ne si një gjysmëzot nga jetëbota e tij e veçuar (rekluzive). Detajet në këto telajo luajnë një rol të dyfshtë: nga njëra anë krijojnë një kontekst material ku sendet – rraqe të tilla si vazo, poçe qeramike, dritare si kudrate drite apo thjesht njollë e bardhë krem e kufizuar qartë, tiganë e tepsi të kallaisura nga kallaixhiu i qytezës apo autori vetë, lule të disa frymëzimeve e qytetërimve, mjete shkrimi midis të kaluarës romantiko-primitive dhe të tashmes teknologjiko-cinike jetojnë në botën e tyre kontekstuale, me të vetmin ndryshim se tani ne jemi më të vëmendshëm ndaj saj; nga ana tjetër, është konteksti artistik, i panjohur më parë për ne, i krijuar nga artisti, dhe i shfaqur tek ne sipas dëshirës (tekave) së tij.

Ky është një kthim fantastik tek modernizmi i lartë me të gjithë elementët e tij politik, filozofik dhe artistik. Fantini proteston komiken në deklarimin e vrasjes së artit dhe individid nga postmodernizmi; Kamberaj ironizon sarkazmën patetike të shkatërrimit të strukturalizmit prej dekonstruksionit postmodernist. Pas 2500 vjet grindjesh pa pajtim, ontologjitë e tyre kanë shpallur më në fund paqen në këtë ekspozite për të qëruar hesapet me një armik aspak të denjë dhe kalimtar (Charles Altieri e ka vërejtur rënien e postmodernizmit që në 1998). Esellia dhe ekuilibri perfekt filozofik e artistik e bën kundërvënien e artistëve ndaj skizofrenisë postmoderniste një lojë cinglash. Fantini thotë: ja ku është objekti im sublim – Njeriu; Kamberaj thotë: ja ku është sublimja ime – gjithçka e rrezikuar nga konsumerizmi bashkëkohor. E ç’mund të thotë artisti postmodernist përballë tyre? Që ai ka vrarë sublimen dhe që ai nuk është më artist? Po ç’farë është atëherë? Një mbledhës kanoçesh mes plehrave të Sharrës? Jo faleminderit! Meqë nuk jam pronar i ndonjë fonderie ku riciklohen kanoçe alumini, ato objekte nuk përbëjnë më asgjë për mua. A ke ndonjë mesazh të lartë për të më transmetuar, diçka që unë nuk e di dhe nuk e kam ndierë më parë? A ma udhëheq dot rrugën drejt të vërtetës dhe të bukurës absolute? Unë bindem edhe më tepër që ajo ekziston pasi shikoj përpjekjet shkatarraqe të artistit postmodernist (pak punk, pak gothik/metalar, pak travesti e pak nga të gjitha bashkë) për ta mohuar atë.

Sepse Fantini dhe Kamberaj më udhëheqin mua nëpër një botë magjike që unë e ndiej dhe perceptoj por nuk e reifikoj (materializoj) dot. Ata më hapin mua dritare që unë e di se ekzistojnë drejt një bote që unë e di se është por që pa ta unë nuk e arrij dot. Sepse unë jetoj në një jetëbotë tjetër dhe përpiqem të sundoj atë teksa sundimin e jetëbotës artistike ua kam lënë artistëve. Unë nuk jetoj në komunizëm dhe nuk dua t’i bëj të gjitha punët sipas parimit marksist të zhdukjes së ndarjes së punës (do të isha shumë kurioz ta shihja Marksin të punonte çdo mëngjes peshkatar në Ndërmarrjen e Midhjeve Sarandë, shofer furgoni në drekë dhe profesor universiteti në mbrëmje). Kësisoj, unë pres që secili të bëjë punën e tij, dhe sigurisht, artisti të vetën. Sepse ai është i pajisur me dhuntinë kimiko-biologjike apo hyjnore për ta gjetur atë: quhet talent i cili shumë prej nesh na mungon.

Megjithatë, unë nuk mendoj se ne jemi krejt pa rol në këtë kontekst estetiko-social. Kësisoj, le të kthehemi tek kontributi ynë (akustik) në rastin konkret dhe në përgjithësi. Ajo që mbretëroi në hapje të ekspozitës së Fantini-t dhe Kamberajt ishte zhurma, një gumëzhimë e parreshtur e vizitorëve të veshur ultrashik dhe me një interes intensiv në gjithçka përreth (burrat sidomos për gjokset gjysmë të zhveshura të grave ose për pijet në banak, ndërsa gratë për çmimet e kravatave të burrave dhe të dyja palët së bashku për kamerat). Por unë u pushtova nga një dashuri e pakufishme për atë kolektiv sepse ata ishin njerëzit që kishin zbritur nga tablotë e Fantini-t ose ata ishin njerëzit që unë do t’u propozoja që të ngjiteshin në ato tablo dhe të bëheshin personazhe të tyre. Ajo zhurmë zbriste dhe rikthehej tek ato punime me një akustikë perfekte. Por ky është vetëm një pasqyrim i interpretimit që unë bëra në ato çaste; në asnjë mënyrë nuk duhet konsideruar si performancë që bën punimet e Fantini-t. Këto punime qëndrojnë aty po aq imponuese edhe në heshtje porse zhurma u bën mirë atyre, shton në kontekstin e tyre.

E kundërta është për punët e Kamberajt. Që të mund të kapësh sublimen në to, punët e Kamberajt kanë nevojë për një heshtje solemne që shndërrohet në një vlerë të shtuar të heshtjes së tablove në kufijtë e zeros absolute të fizikës njutoniane. Kjo nuk do të thotë gjithsesi se ne duhet të kërkojmë heshtjen në mënyrë performative, pra të marrim pjesë në krijimin e veprës artistike duke heshtur. Puna, mesazhi, mjeshtëria, sublimja janë në zotërim të autorit. E vetmja gjë që na lejohet ne është interpretimi. Unë e ndieja atë interpretim në heshtje dhe jam gati i sigurt që edhe të tjerët do t’i kishin shijuar më mirë ato punë në heshtje. Por teksa shihja njerëz që tek-tuk e kuturu shfaqnin edhe ndonjë interes për punimet dhe nguleshin përpara tyre, unë iu nënshtrova intersubjektivitetit të interpretimit dhe i dhashë vetes premtimin për t’u kthyer përpara tablove të Kamberajt në një kohë tjetër, në heshtje. Kur e bëra këtë kuptova se kisha të drejtë (po gënjej pakëz këtu sepse unë e dija paraprakisht këtë qëkurse i kisha parë më parë këto punë në shtëpinë e autorit).

Ika i mbushur nga ekspozita sepse luftën time për sublimen estetike po e luftonin me sukses ata që ishin më të pajisur se unë për atë luftë, ata që kishin talentin e duhur. Tani unë mund t’u kthehem punëve të mia pa vrarë mendjen për një përpjekje individuale drejt sublimes estetike të cilen e dua, e lakmoj, por nuk e arrij dot i vetëm. Ka disa njerëz që vazhdojnë ta hapin rrugën deri aty, ta arrijnë, zotërojnë dhe shpërndajnë atë drejt shoqërisë në mënyrë shfaqore (reveluese); këta janë intelektualët-artistë, sipas një përkufizimit tim. Dikur intelektualet qenë edhe revolucionarë që vdisnin barrikadave pasi më parë kishin frymëzuar masat për t’u ngritur në luftra çlirimtare apo revolucione që fillojnë me rrafshimin e pabarazive dhe mbarojnë me vetëvrasje; dikur ata qenë tipikja europiano-lindore. Sot, në shoqëritë tona postmaterialiste dhe nën presionin e teknokracive e burokracive, nuk mund të kërkojmë më kaq shumë nga intelektualët. Kësisoj, pasi e kemi ngushtuar pritshmërinë ndaj tyre, përqëndrohemi vetëm në pritshmëri të ndërtuara sipas rregullash loje të ditura: ata jetojnë në jetëbotën e tyre gjysmëhyjnore dhe ne presim prej tyre udhëheqje në ato fusha ku ata dijnë. Për të tjerat, ne i sundojmë vetë jetëbotët tona.

Ridvan Peshkopia
Universiteti i Kentakit
Universiteti i Vlorës

Intervista me Dhurata Lazo Bejleri

Intervista: Albana Temali
Artistë që ndajnë talentin mes dy brigjesh – kështu mund të përkufizoja situatën që paraqitet sot të artisteve shqiptarë, që jetojne përtej Adriatikut. Jane lindur, rritur e formuar si profesionistë në shkollat shqiptare e kanë perfeksionuar talentin e tyre në Akademitë e huaja duke përvetesuar dije të reja, duke plazmuar kështu vlera të reja e duke shfytëzuar mundësi afirmimi.

Jane të shumtë sot, por mbase mjafton të drejtojmë vëmendjen te një aktivitet i tyre për të kuptur realitetin e ri që përjetojne mes skenave shqiptare e të huaja, mes publikut shqiptar në Shqipëri e publikut shqiptar e të huaj në vende të tjera të botës. Një eksperiencë të tille sapo e ka kaluar, pianistja jonë e talentuar Dhurata Lazo Bejleri me Koncertin e dhënë në Akademinë e Arteve të Bukura, në Tiranë me Orkestrën e RTSh nën drejtimin e dirigjentit kanadez Alain Trudel.

Dhurata “kaperceu” Adriatikun në fillim e viteve ’90 për t’u bashkuar me bashkeshortin e saj polistrumentistin Zija Bejleri, i vendosur me parë në Veneto. Dhurata pas ardhjes në Itali, nis serish studimet e merr diplomë për pianoforte në Konservatorin “G.Verdi”, Milano (Diploma e parë e saj është në pianoforte, në Akademine e Arteve të bukura në Tirane me maksimumin e pikeve me prof.shën Anita Tartari me repertor: Bach, Beethoven, Hyden, Chopin, Listz, Grieg, Ravel, Debussy, Brams, Rachmaninov, Schuman, Schubert, Scriabin etj). Përveç kësaj diplome ajo vazhdon në 1994 kurse perfeksionimi pianistik nderkombëtare në Portogruaro(Ve) me M° Mika Marian, Kurs perfeksioni te larte pianistik vjetor në qëndrën “Karol Szymanovsky” në Padova, në 1995 e në 1998 Kurs tjetër perfeksionimi pianistik në Chioggia (Ve), më një Koncert në Festivalin pianistik ndërkombetar. Në vitet 2003-2004 ndjek sërish kurse perfeksionimi për soliste koncertiste në Padova dhe në 2005 – Piano Master Class, në Monfalcone. Kjo periudhë është edhe e frutshme për Dhuratën me koncerte jo vetëm në Itali ku tashmë ka ndërtuar familjen, por dhe jashte saj. Vlen të permenden koncertet recitale në Rome, Udine, Venezia, Trieste, Pordenone, Gorizia, Treviso, por edhe në Frankfurt -Gjermani, në Nju Jork e Filadelfia-ShBA si

dhe koncertet e saj në Shqipëri në Akademine e Arteve, Tirane.E takuam pikërish pas koncertit te fundit të saj ne prill 2009 , ne Tiranë.

Intervista:

Pothuaj një vit me pare dhatë koncert bashkë me bashkëshortin tuaj, në Akademinë e Arteve në Tiranë ku dhe jeni diplomuar të dy. Natyrisht ishte një eksperience jashtë të zakonshmes së koncerteve të deriatëhershme – emocione, po njëkohësisht edhe përgjegjesi mbasi riktheheshit të shkolla juaj e te ish-profesoret tuaj. Këtë vit një tjetër kthim “alla grande” për një Koncert me Orkestrën simfonike të RTSh dhe nën drejtimin e një dirigjenti të huaj. Nga kush mberriti ftesa, si e pritet e kush ishin mbeshtetesit e saj?

Pata nje ftese nga Orkestra e RadioTelevizionit, me të cilën kam luajtur për herë të fundit kur isha 17 vjeç, e ku kam luajtur Koncertin e Beethovenit nr. 3 me dirigjentin e madh Ferdinand Deda.
Një emocion vërtet shume i bukur, i realizimit të kësaj ëndërre ….
Rikthimi im është vërtet mbas 20 vjetësh, por ishte i mrekullueshem, e ku kam takuar artistë të gjeneratës sime, por dhe artiste të rinj.

Koncertin e drejtoi kësaj radhe një dirigjent i huaj – kanadezi Alen Trudel. A kishit njohje apo bashkepunim te meparshem me këtë dirigjent ?
Dirigjenti kanadez Alain Trudel ishte i ftuar dhe është hera e parë që vjen ne Tirane. Ishte një koincidencë të bënim së bashku koncertin.

Sa njohje kishte për muzikën shqiptare Trudel?
Une luajta disa vepra të autorëve shqiptare dhe Dirigjenti Trudel u dashurua përnjëhere mbas muzikës tone të mrekullueshme. I dhurova dhe CD-në time dhe ka shumë mundësi të organizoj një koncert në Kanada me pjesë shqipetare, ku unë jam e ftuar.

Si perballohet pergatitja pr nje impenjim te tille pra publikut – e përgjithësisht çdo të thotë për një profesionist kjo etapë përgatitore?
Koncertet e mia janë të ndryshme. Përgatisja në të njëjtën kohë një program për Recitalin tim dhe për një koncert tjetër me 4 duar, muzikë dhome, me një pianiste amerikane Kristina Carden:ky koncert u bë një javë përpara se të shkoja në Tirane, më 17 prill.

Me punë realizohet gjithcka, sidomos kur eshte dhe pasioni shume i forte.

Cilët kompozitorët tuaj të preferuarit tuaj e ku e ndjeni që shpreheni me mirë?

Më pelqen shumë muzika e romantikëve. Kompozitori im i preferuar është Chopin, po sigurisht më pelqen shumë Schumann, po ashtu Brahms, Mendelsohn, Schubert, Liszt etj.

Ishte surprize interesi i publikut e mikpritja apo e prisnit një gje të tillë?
Jam shumë e kenaqur nga puna serioze e orkestrantëve të RadioTelevizionit e dirigjenti Alain Trudel më ka dhënë një sodisfaksion shumë të fortë. Ishte një marreveshje shumë e mirë midis ne të dyve. Emocion shume i bukur.

Cilët mendoni se kanë qënë “pikat e forta” të koncertit ?
Koncerti i Grigut është një perlë e vërtet, ku i ka të gjitha brenda: virtuozitetin, poezinë, dancën tipike norvegjese të influencuar paksa nga eleganza franceze…

Pas-koncerti është edhe një mjet-mates i vërtetësisë së duartrokitjeve. Lule e mesazhe nuk kane munguar. Nje “flash” i atij momenti?
Jam ndjere shume mirë, mbi të gjitha nga publiku ku më priti shume mirë, edhe pse një vit më përpara bëra një recital bashkë me bashkëshortin në Akademi dhe vërtet u pritëm shumë mirë.
Ishte një kënaqësi e madhe por edhe shumë përgjegjësi e madhe të luash përpara ish-profesoreve dhe miqve të tu të shkollës.

Stina e verës nisi mbare me ketë koncert në Atdhe dhe do të vazhdoje ….?

..me një koncert recital në fund të qershorit, në Gjermani.

http://www.albacenter.it

Artan Shabani at 53rd Venice Biennale, Official Collateral Events

Dear All,

I’m pleased to invite you to my next upcoming show
at 53rd Venice Biennale,
KROSSING Immaginodromo,
Official Collateral Events,
in FORTE MARGHERA
from june 4th – november 22nd 2009.

http://www.thepromenadegallery.org

Hope to see you there.
All my best

Sono lieto di invitarvi al mio prossimo evento
alla 53° Biennale di Venezia,
KROSSING Immaginodromo,
Eventi Collaterali Ufficiali,
presso FORTE MARGHERA
dal 4 giugno – 22 novembre 2009.
Per ulteriori dettagli
http://www.thepromenadegallery.org

Artan Shabani

“Gladiatori i artë” për regjisorin çek Jiri Menzel

Pas paradës së shfaqjes së filmave për një javë, (23-31 gusht) ka mbyllur ditët e tij me shpalljen e fituesve Festivali Ndërkombëtar Veror i Filmit në Durrës. Fituesi i çmimit të madh “Gladiatori i artë” ka qenë filmi i regjisorit çek Jiri Menzel, i titulluar “Unë i shërbeva mbretit të Anglisë”. Gjithashtu, fitues të çmimeve të tjera kanë qenë regjisori Fatmir Koçi me filmin “Koha e Kometës”, me skenar të përshtatur nga vepra e Ismail Kadaresë. Çmime të tjera të dhëna prej këtij festivali kanë qenë çmimi special i jurisë që iu dha filmit norvegjez me temë shqiptare “Mirush”, çmimi i karrierës, për regjisoren Xhanfize Keko (pas vdekjes) dhe për aktorin Sandër Prosi (pas vdekjes). Ndërkaq një tjetër çmim, ai i aktores më të mirë u fitua nga Ornela Kapetani, e cila merrte pjesë në filmin grek me temë shqiptare “Correction”. Juria e këtij festivali ku merrnin pjesë 16 filma nga vende të ndryshme të Ballkanit dhe Europës drejtohej nga Roland Sejko dhe përbëhej nga Mimmo Mongelli, Burbuqe Berisha, Marian Tutui, Havier Lamburs e Elena Ciuffrida.

2 Shtator 2008 http://www.gazeta-albania.net

Durrës, ndiqet me interes Festivali Ndërkombëtar i Filmit

Festivali Ndërkombëtar Veror i Filmit, edicioni i parë i filmit me metrazh të gjatë në Shqipëri, që po zhvillohet në qytetin bregdetar të Durrësit po ndiqet me sukses ndërkohë që organizatorët shprehen entuziastë për audiencën e lartë të spektatorëve që kanë ndjekur filmat e programuar në këtë aktivitet. Organizatorët Anila Varfi dhe Xhevdet Ferri shprehen të kënaqur për mikpritjen e qytetit të Durrësit, ndjeshmëria e të cilit për artin e kinemasë ndjehet veçanërisht në arenën e amfiteatrit antik, ku çdo natë shfaqen dy nga filmat që kanë konkurruar zyrtarisht më parë në sallën e teatrit “Aleksandër Moisiu”. Drejtori i Qendrës Kombëtare të Kinematografisë, Xhevdet Ferri është shprehur se “tashmë skepticizmi që na brente para fillimit të veprimtarisë ka kaluar plotësisht. Qyteti i Durrësit ka reaguar si një qytet i vërtetë arti dhe ne ndjehemi të entuziazmuar për audiencën e lartë në arenën e amfiteatrit antik”. “Gjatë shfaqjes së filmit “Koha e kometës” mbi 800 shikues, një pjesë e të cilëve të ulur në kodrinën që rrethon platenë e organizuar kanë ndjekur premierën botërore të filmit shqiptar të regjisorit Fatmir Koçi, mbështetur mbi veprën e Ismail Kadaresë”,- u shpreh drejtori i QKK. Specialistët e kinemasë, kritikët dhe artistët e ftuar janë gjthnjë të pranishëm jo vetëm në projektimet e filmave konkurrues, por edhe në konferencat e shtypit që organizohen cdo paradite në sallën e përgatitur me këtë rast në teatrin “Aleksandër Moisiu”. Anila Varfi, drejtore artistike e këtij festivali është shprehur se një staf prej 45 vetësh punon për mbarëvajtjen e Festivalit Ndërkombëtar Veror të Filmit. Një pjesë e tyre janë punonjës të teatrit të Durrësit, ndërsa pjesa tjetër janë punësuar për të gjitha llojet e shërbimeve brenda dhe jashtë mjediseve të festivalit. Sipas Varfit zgjerimi i numrit dhe gamës së seksioneve për filmat në konkurim do të jetë një nga pikësynimet e edicionit të dytë. “Organizimi i një seksioni të veçantë për filmin shqiptar, fituesi i të cilit duhet t’i nënshtrohet konkurrimit për të qenë pjesë e garës ndërkombëtare për “Gladiatorin e artë” do të mundësojë krijimin e hapësirave për një festival me frymëmarrje të gjerë jo vetëm rajonale, nënvizoi Varfi. “Nga dita e parë festivali po vëzhgohet nga organizatorë të festivaleve të tjera si TOFFI në Poloni. Mbërritja e një fituesi të çmimit Oscar si Jiri Menzel, apo prezantimi i filmave cilësorë si ai që paraqiti Irani, janë premisa të mira për të ardhmen”,- tha Varfi. Për çmimin “Gladiatori i artë”, konkurroi filmi shqiptar “Mao Ce Dun” i regjisorit Besnik Bisha dhe filmi italo-francez “Life sentence” i regjisorëve Daide Barleti dhe Lorenzo Conte. Filmi grek “Correction” i regjisorit Thanos Anastapoulos ka mbledhur qindra shikues në arenën e amfiteatrit antik të qytetit. Megjithëse për arsye teknike mungonte përkthimi në gjuhën shqipe filmi që trajton copëza dramatike nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi është ndjekur me interes nga shikuesit, një pjesë e të cilëve pushues në plazhin më të madh të vendit.

27 Gusht 2008 http://www.gazeta-albania.net

International Movie Tourism Exchange – The Italian & European Experience

June 11th

Cari amici e colleghi,
sono qui a rappresentare Silvio Maselli e la Fondazione Apulia Film Commission. Purtroppo, per impegni lavorativi, Silvio Maselli non puo essere qui con noi, in questi importanti giorni di lavoro e dibattito. Vi porto i suoi saluti e l’augurio ad incontrarci, tutti insieme, presto sulle vie del cinema.
Noi pensiamo che il cineturismo sia una tautologia, infatti, Ie regioni e i paesi per loro natura sono definibili come DMO Cdestination management organization).
Ogni territorio, infatti, desidera essere attraversato non soltanto da flussi di investitori pronti a impiantare fabbriche 0 servizi, ma anche sono pronti ad ospitare turisti provenienti potenzialmente da tutto il mondo.
Le strategie per posizionare un territorio nel mercato delIa domanda globale di location turistiche sono infinite.
Un tempo si era soliti ragionare nei termini del marketing mix:
prodotto, prezzo, placement¢’Cdistribuzione), promozione (Ie celebri 4 P) : .r
oggi Ie cose si sono molto complicate, Ie 4 P si sono confuse, e nel frattempo*’sono nate nuove esigenze, i territori hanno iniziato a fare i conti con la complessita del mondo. Nuovi bisogni generano nuove domande.
Nuove domande generano nuovi servizi.
Le Film Commission nascono in US negli anni’ 40
La prima FC italiana, al pari di quelle europee, nasce soltanto poco pili di 10 anni fa.
L’Europa capisce tardi che il mondo stava cambiando.
Una nuova domanda, si stava affacciando.
La domanda nuova desiderava non pili eventi ma, prodottij esperienze.
II cinema e la pili importante tra prodotto esperienza. perche aIle spalle delIa mera creazione artistica c’e, 0 dovrebbe esserci, una industria.
L’Europa con il programma Media e con gli Interreg che ci consentono di essere qui in questa momento, ha da poco pili di 10 anni cominciato ad investire sull’immateriale e nel cinema come industria.
Noi crediamo in questa ipotesi di sviluppo perche questa consente di distribuire insieme idee, e ricchezza.
Gli scambi turistici muovono, non soltanto, ricchezza ma Ie pili importanti delle esperienze: l’essere umano.
La scommessa difronte la quale ci troviamo, ci parla delIa necessita di inventarci nuovi sistemi per attrarre turisti.
La scommessa del cine turismo e che nella composizione delIa domanda, e nella creazione di un gusto il cinema giochi un molo importante.
Noi sappiamo pero, che tale molo e importante, ma difficilmente puo essere decisivo. Perche cia accada, e necessario trasformare un film in un blockbuster e questo, purtroppo, non coincide con il bene esperienza di cui sopra.

Aver realizzato l’ultimo 007 a Praga, tra Ie altre citta, non ha portato nemmeno un turista in pili alIa citta.
La passione di Cristo di Mel Gibson, girata a Matera ha rappresentato per quella citta lucana solo una grande illusione. Perche il cineturismo funzioni c’e bisogno di costruire politiche strategiche, non basta fare un buon film.
Voi tutti sapete, cari amici, che spesso, troppo spesso, politica e strategia sono parole assai distanti fra loro. Sino a che Ie istituzioni non capiranno che il mondo e cambiato e che non basta pili un convegno 0 un buon film per promuovere un buon territorio noi continueremo ad incontrarci e a sperare in un mondo pili sviluppato.
La AFC, ad esempio, con la Regione Puglia sta dando vita alIa prima guida cine turistica pugliese: e un primo esempio di politica sistematica, mettere insieme Ie nostre competenze con quelle di chi si occupa di turismo e un modo per increment are i flussi di incoming tourism, convinti come dicevamo prima, che il turista del nuovo millennio non cerchi pili soltanto il belluogo, ma illuogo esperienza.
Per concludere, il nostro messaggio e di costruire politiche integrate tra aree omogenee che VI consenta di entrare in EU: il nuovojvecchio continente che sogniamo e un continente aperto, in cui non esistono Sud senza Nord, gli Est senza gli Ovest.
Sappiamo bene che non avrebbe senso, per es. per amor di metafora, una Apulia Albania FC ma di sicuro, ma una South Italy FC cosi come sogniamo, e speriamo di non essere i soli, una Balkan Film Commission.
Uno strumento in grado, cioe, di consentirvi di comunicare Ie vostre bellezze ma anche Ie vostre differenze attraverso una sola voce.
Perche nel mondo del nuovo millennio, chi balla da solo is lost.

Puljezët në “Fluturimin e shqiponjave”

Prezantimi i kinemasë pulieze “Fluturimi i shqiponjave…” do të realizohet përgjatë tri ditëve (5, 6 dhe 7 maj) në sallën “Black Box” në Akademinë e Arteve në Tiranë. Do të jenë 15 filma që do të projektohen gjatë këtij aktiviteti kur janë parashikuar të shfaqen filma të gjatë, të shkurtër por edhe dokumentarë.

Ndër filmat e përzgjedhur përmenden “Mrekullia” të Edoardo Winspeare, “Dhimbja e kokës” të Alessandro Piva, “Shtëpia e grave” të Mimmo Mongelli, “Toka” të Sergio Rubini, filmat me metrazh të shkurtër të Michele Bia (Jugorë pa filtër), Antonello De Leo (Guinea Pig), Beppe Sbroçhi (Due Pi Grecosu Omega), dokumentari i Simone Salvemini (Liturgjia e tregut). Teatri Publik Puliez vjen në Tiranë në bazë të projektit “Inter-Venti di Arte e Cultura dall’Albania”, financuar nga P.I.C. Interreg IIIA Italia-Albania 2000/2006. Por teatri publik puliez, në bazë të projektit “Inter-Venti di Arte e Cultura dall’Albania”, ka në plan të prodhojë edhe 5 filma me metrazh të shkurtër të realizuar nga regjisorët italianë Mimmo Mongelli, Simone Salvemini, Beppe Sbroçhi dhe regjisorët shqiptarë Robert Budina dhe Ilir Butka me aktorë të dy vendeve. Me këtë qëllim janë të hapura seleksionimet për aktorë dhe aktore shqiptarë me profile të ndryshme, në datë 6 dhe 7 maj në sallën “Black Box” të Akademisë së Arteve në Tiranë.

Gazeta STANDARD